Kwaliteit
PDF
Genereer PDF document
Antibioticabeleid
tab1
tab2
tab3
Verantwoordelijkheden en taken

Elke specialist ouderengeneeskunde

  • Is verantwoordelijk om zijn eigen kennis actueel te houden door op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en eventueel scholing te volgen op het gebied van adequaat antibioticabeleid en (het risico op) antibioticaresistentie.
  • Houdt zich aan het lokale antibioticaformularium. Indien van toepassing kan hier gemotiveerd en gedocumenteerd van afgeweken worden.
  • Koppelt de onderbouwing van behandelkeuzes bij het al dan niet voorschrijven van antibiotica terug aan andere zorgprofessionals (waaronder verzorgenden en verpleegkundigen) door het delen van kennis en het geven van uitleg.

De vakgroep

  • Wijst het bestuur op randvoorwaarden waaraan niet wordt voldaan.1
  • Initieert ABS in het verpleeghuis en houdt zich aan de uitgangspunten hiervan [1], [2].
  • Stelt antibioticabeleid voor de organisatie op, in samenwerking met de apotheker en de arts-microbioloog, waarin alle afspraken zijn vastgelegd ten aanzien van antibiotica en gebruik hiervan, bijvoorbeeld het ontwikkelen en evalueren van een antibioticaformularium en het monitoren en evalueren van het antibioticagebruik.
  • Ontwikkelt en evalueert een lokaal antibioticaformularium in samenwerking met de apotheker en de arts-microbioloog. Het antibioticaformularium is afgestemd op landelijke richtlijnen en (indien van toepassing) lokale resistentiepatronen.
  • Monitort en evalueert de naleving van het antibioticaformularium minimaal eens per jaar, bij voorkeur middels het EVS.
  • Besteedt aandacht aan het voorschrijven van de juiste antibiotica bij een juiste indicatie in de juiste dosering en voor de juiste duur, zoals beschreven in landelijke richtlijnen.
  • Stelt kweekbeleid op, afgestemd op landelijke richtlijnen, in samenwerking met een arts-microbioloog.
  • Volgt actief regionale cijfers over resistentie, bijvoorbeeld middels periodiek overleg met de arts-microbioloog, en past het formularium hierop aan.
  • Organiseert jaarlijks een FTO-infectieziekten.
  • Adviseert het bestuur over wat noodzakelijk is om te voldoen aan de wet- en regelgeving en de veldnormen op het gebied van antibiotica(gebruik).
  • Is op de hoogte van ontwikkelingen binnen en stemt, waar nodig, af met het Regionaal Zorgnetwerk Antibioticaresistentie.

[1] Uitgangspunten staan vermeld in de rapporten ‘Advies aangaande het restrictief gebruik van antibiotica en het invoeren van antibioticateams in de Nederlandse ziekenhuizen en in de Eerste lijn’ en ‘SWAB guidelines for antimicrobial stewardship’ van de SWAB.

[2] Voor tips over het initiëren van ABS in het verpleeghuis kan gekeken worden naar de handleiding ‘Antimicrobial stewardship binnen de verpleeghuiszorg’ van ZZG-zorggroep.

  • Deelnemen aan verbeterprogramma’s met betrekking tot ABS in verpleeghuizen.
Achtergrond + randvoorwaarden

Om antibioticaresistentie te beperken en behandeling met antibiotica in de toekomst mogelijk te houden, is het belangrijk dat een adequaat antibioticabeleid aanwezig is. Het optimaliseren van klinische uitkomsten en het minimaliseren van bijwerkingen en resistentie zijn daarbij belangrijke uitgangspunten. Adequaat antibioticabeleid kan worden geïmplementeerd middels Antibiotic Stewardship (ABS). Bij ABS staat het optimaliseren van het antibioticabeleid centraal door standaardisatie, surveillance en monitoring.2 In Nederlandse ziekenhuizen is ABS al verplicht en gebeurt dit middels antibioticateams, in verpleeghuizen staat dit nog in de kinderschoenen. De specialist ouderengeneeskunde heeft een belangrijke rol in het voeren van een adequaat antibioticabeleid en het initiëren van ABS.

Randvoorwaarden

Het bestuur draagt zorg voor de volgende randvoorwaarden:

  • Structureel kan een beroep gedaan worden op regionale professionals (arts-microbioloog, apotheker en eventueel internist-infectioloog).
  • Diagnostische hulpmiddelen conform landelijke richtlijnen zijn beschikbaar.
  • Een Elektronisch Voorschrijf Systeem (EVS) die bij voorkeur voorschrijfgegevens kan genereren is aanwezig.
  • De benodigde, met het formularium overeenstemmende, antibiotica zijn aanwezig.
  • Voldoende tijd en bevoegdheden voor de specialist ouderengeneeskunde om de verantwoordelijkheden en taken uit te kunnen voeren.
Verantwoording + referenties

Verantwoording

In de module verantwoording is de samenstelling van de projectgroep en de gevolgde werkwijze opgenomen.  

De verantwoording is voor elke  module gelijk en daarom verwijzen wij naar 'Verantwoording en methode'.

Dit voorkomt ook dat dezelfde informatie bij het maken van een pdf in elke module nodeloos terugkomt. 

1. Professioneel statuut vakgroep specialisten ouderengeneeskunde, Verenso 2016

2. De eerste praktijkervaring met klinische beslisregels in het ‘Antimicrobial Stewardship’-programma. C.A.J.J. Jaspers, et al.