Ziekte door pneumokokken

Wat zijn pneumokokken?

Pneumokokken zijn gekapselde bacteriën, die bij veel mensen voorkomen als commensalen van de bovenste luchtwegen. Er worden meer dan 90 verschillende serotypen onderscheiden. Vooral kinderen, mensen met een minder goed werkend immuunsysteem en mensen ouder dan 60 jaar zijn vatbaar voor ziekte door pneumokokken. Pneumokokkenvaccinatie voor kinderen (met PCV10) is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Door de vaccinatie bij kinderen komen de serotypen uit dat vaccin ook bij volwassenen nauwelijks nog voor. Bepaalde aandoeningen, zoals sikkelcelziekte en asplenie, zorgen voor een minder werkend immuunsysteem. Patiënten met deze aandoeningen komen ongeacht hun leeftijd al in aanmerking voor vaccinatie tegen pneumokokken. Met het Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinatie Volwassenen (NPPV) wordt ook de laatste groep, mensen ouder dan 60 jaar, gevaccineerd tegen pneumokokkeninfectie.

Ziektebeeld

Pneumokokken veroorzaken diverse ziektebeelden waaronder otitis media acuta, sinusitis, bronchitis en pneumonie, meningitis en sepsis. Ziektebeelden die minder frequent voorkomen zijn artritis, endocarditis en peritonitis. Naar schatting worden jaarlijks 2.600 tot 5.600 mensen van 65 jaar en ouder opgenomen in het ziekenhuis met een pneumokokkenpneumonie. Jaarlijks zijn er circa 1.800 60-plussers met een invasieve pneumokokkenziekte, zij worden vrijwel altijd opgenomen in het ziekenhuis en het beloop is vaak ernstiger dan bij een niet-invasieve pneumokokkenziekte.