Standpunt Verenso – wijkkliniek en domeinoverstijgende zorg

Verenso herkent de maatschappelijke behoefte aan zorgvormen die de brug slaan tussen ziekenhuis, eerstelijn en langdurige zorg. De discussie over de wijkkliniek laat zien dat domeinoverstijgende samenwerking nodig is om ouderen de juiste zorg op de juiste plek te bieden. Tegelijkertijd maakt deze discussie duidelijk hoe belangrijk het is dat verantwoordelijkheden van betrokken beroepsgroepen helder zijn belegd.

De wijkkliniek bestaat (nog) niet als eenduidige zorgvorm
De term wijkkliniek verwijst niet naar een erkende, landelijk vastgestelde zorgvorm. De bestaande initiatieven waren experimentele projecten met uiteenlopende invulling en financiering.

In sommige gevallen lag de nadruk op herstelzorg onder verantwoordelijkheid van de specialist ouderengeneeskunde, in andere gevallen op medisch-specialistische zorg onder verantwoordelijkheid van de klinisch geriater.
Kortom: de wijkkliniek bestaat niet als eenduidige zorgvorm.

Waar de specialist ouderengeneeskunde van is
De specialist ouderengeneeskunde is een medisch behandelaar. Hij of zij levert de medische behandeling, coördineert deze en stemt de medische zorg af met andere disciplines. De specialist ouderengeneeskunde werkt voornamelijk als regiebehandelaar of medebehandelaar.

De specialist ouderengeneeskunde behandelt patiënten die de expertise van de huisarts overstijgen. Het gaat om kwetsbare patiënten met complexe multidomeinproblematiek, waarbij sprake kan zijn van een combinatie van fysieke, psychische en sociale aandoeningen en/of toenemend regieverlies.

De plaats waar de patiënt verblijft (thuis, in de langdurige zorg of in een andere setting niet zijnde een ziekenhuis) is niet bepalend voor het werk van de specialist ouderengeneeskunde - de zorgvraag van de patiënt is leidend.

Onze kernboodschap
Omdat de wijkkliniek geen eenduidige zorgvorm is, kan Verenso zich niet uitspreken over wie de behandeling in een wijkkliniek voor zijn rekening neemt. Wel vinden wij dat elk initiatief dat zich op dit grensvlak beweegt, moet aansluiten bij een duidelijke afbakening:

• Ziekenhuiszorg valt onder verantwoordelijkheid van de klinisch geriater of andere medisch specialist;

• Herstel- en langdurige zorg buiten het ziekenhuis valt onder verantwoordelijkheid van de specialist ouderengeneeskunde.

Wanneer zorg op de grens van deze domeinen plaatsvindt, vraagt dat om goede samenwerking, duidelijke triage en heldere overdracht.

Verenso is bereid hierover met de NVKG, VWS, NZa en zorgverzekeraars afspraken te maken, zodat patiënten niet de dupe worden van onduidelijke grenzen of financiering.
Bij nieuwe initiatieven moeten beide beroepsgroepen tijdig worden betrokken bij de inrichting en besluitvorming.

Blik op de toekomst
Vanuit de notitie Specialist Ouderengeneeskunde 2030 staat Verenso voor de best-passende medische zorg voor kwetsbare ouderen en patiënten met een complexe zorgvraag, ongeacht waar zij verblijven.
De specialist ouderengeneeskunde levert daarmee een essentiële bijdrage aan een toekomstbestendig zorgstelsel, waarin herstel, functioneren en kwaliteit van leven centraal staan.

Samenvattend
De wijkkliniek is geen vastomlijnde zorgvorm. Duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden en tijdige betrokkenheid van professionals zijn essentieel voor samenwerking en duurzame zorg voor kwetsbare ouderen – nu en in de toekomst.