Van de redactie

De patiënt die zich ‘volgens het boekje’ gedraagt, die kennen we niet in de ouderengeneeskunde. Een unieke combinatie van comorbiditeiten, gedragingen en sociale omgeving maakt dat iedere casus vraagt om maatwerk en creativiteit. Afwijken van richtlijnen is in ons vak zo gewoon, dat ook specialisten ouderengeneeskunde meestal niet ‘volgens het boekje’ werken.

Dit maakt het een uitdaging om wetenschappelijk onderzoek te doen in ons vak. Het vereist moed, doorzettingsvermogen én een continue verbinding tussen wetenschap en de dagelijkse praktijk. Gelukkig gaan steeds meer collega’s deze uitdaging aan. In deze editie van het tijdschrift leest u enkele aansprekende voorbeelden.

Allereerst het onderzoek van Janine van Kooten. Na Simone Hendriks in 2017 is zij de tweede aioto ouderengeneeskunde (‘arts in opleiding tot onderzoeker en specialist ouderengeneeskunde’) die is gepromoveerd. Van Kooten onderzocht pijn in de heterogene groep verpleeghuisbewoners met dementie. Ze toonde aan dat een uiterst toepasbare, op de bewoner toegespitste vorm van pijnmanagement de pijnintensiteit bij deze doelgroep kan verminderen.

Ook bij specialist ouderengeneeskunde Petra Borsje leidde praktijkervaring tot relevante onderzoeksvragen. Bij thuiswonende ouderen met dementie onderzocht zij neuropsychiatrische symptomen en de belasting van mantelzorgers. Dit leverde nieuwe inzichten op ten opzichte van eerdere onderzoeken, die met name in de tweede lijn zijn uitgevoerd.

Dat onze doelgroep zich in de praktijk vaak anders gedraagt dan verwacht, blijkt ook uit het promotieonderzoek van tandarts Suzanne Delwel: hoewel er verrassend weinig orofaciale pijn geobjectiveerd werd, hadden de meeste deelnemers in haar onderzoek (ouderen met lichte cognitieve beperkingen of dementie) een slechte mondgezondheid. Het wetenschappelijk rapporteren van dergelijke gegevens is een belangrijke stap om de praktijkervaring in ons vak te kunnen voorzien van wetenschappelijke onderbouwing.

Daarom zijn we blij met collega’s Susanne Westerhoff en Mariëlle Winters, Manon Crull, Stan Markenstein en Merel Stolze, die in hun onderzoeken aantonen dat getalsmatige uitslagen (van respectievelijk nierfunctie en lichaamstemperatuur) niet altijd even accuraat zijn. Nog meer initiatieven om deze ‘kloof tussen protocol en praktijk’ te dichten, verwachten we van de kersverse hoogleraar verplegingswetenschap Sandra Zwakhalen, SKILZ-directeur Annette Pietersen en zoals altijd van de Samenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO).

Uiteindelijk draait ons vak om verbinden, zoals treffend verwoord in de blog ‘Uit de ouderengeneeskundige praktijk’. En daarmee zijn we ook weer terug bij de patiënt, degene om wie het draait, de mens voor wie we ons inzetten. Zoals Marlies Veldhuijzen van Zanten het uitdrukt: ‘Het vak doet een beroep op je empathie en als je daarvoor openstaat, dan kun je heel veel voor mensen doen.’

Heeft u zelf praktijkervaringen waar collega’s iets van kunnen leren? Dan horen wij dat graag. Want de redactie van het tijdschrift helpt graag mee in het verspreiden van praktische en toepasbare kennis binnen ons vakgebied. Ook voor zaken die niet ‘volgens het boekje’ gaan.

De redactie.

 

PS: Uw redactioneel hier? Dat kan! Wij zijn op zoek naar een hoofdredacteur. Neem contact op voor meer informatie: redactie@verenso.nl