Van de redactie

Martin van Leen

Het einde van dit jaar nadert met rasse schreden. Voor u ligt alweer de zesde editie van dit jaargang. Een jaar dat zeker niet rustig is geweest. Mede door de acties van Hugo Borst is de toestand van de kwaliteit van zorg en aandacht in verpleeghuizen weer fors in een ieders vizier. De Inspectie heeft door het opstellen van een zwarte lijst voor onrust onder bestuurders en bewoners gezorgd. Kranten, radio- en tv-programma’s kwamen vaak met onvolledige en vaak insinuerende teksten.

Na ruim 30 jaar werkervaring in verpleeghuizen, waarin ik onder meer als eindverantwoordelijk arts beleid en kwaliteit mocht toetsen, doen dit soort perikelen mij veel verdriet. Nergens vind je een ideale situatie maar de verpleeghuiszorg in Nederland is nog altijd een van de beste in de wereld. En ik denk dat het in de toekomst zeker nog beter zal kunnen worden, maar daarvoor zijn wel meer gelden, handen aan het bed en voor de aandacht, kortere lijnen tussen werkvloer en bestuur, nodig. Ik hoop dat de politiek hiervoor de randvoorwaarden beschikbaar stelt.

Om de kwaliteit van zorg te kunnen meten zijn gestructureerde onderzoeksmethodes gewenst en een eerste aanzet daartoe, reeds uit 1998, wordt nu gevolgd door een veel minder arbeidsintensieve methode, zoals gepresenteerd in het artikel van Halfens et al.

Uit jaarverslagen van klachtencommissies blijkt hoe belangrijk een goede communicatie tussen (behandelend c.q. waarnemend) specialist ouderengeneeskunde en familie is. In de bespreking van drie met elkaar samenhangende tuchtrechtzaken wordt dit wederom aangetoond. Het belang van een adequaat en voor alle artsen direct toegankelijk cliëntendossier, het noteren en controleren van afgesproken behandelingsadviezen, het geven van goede instructies en een goede overdracht en de rol van een eerste geneeskundige komen in deze tuchtrechtzaak aan de orde. In mijn optiek valt er voor alle specialisten ouderengeneeskunde veel uit deze casussen te leren. Uit onderzoek blijkt dat specialisten ouderengeneeskunde vaak niet over een adequaat digitaal medisch dossier kunnen beschikken. Het is dan ook mijn advies dat specialisten ouderengeneeskunde en hun managers op plaatsen waar dit nog niet aanwezig is de bestuurder hierop aanspreken. Het kan toch niet zo zijn dat anno 2016 het niet kunnen beschikken over een digitaal medisch dossier kan leiden tot grotere kwetsbaarheid van specialisten ouderengeneeskunde.

Normaliter bespreken we in het tijdschrift proefschriften van specialisten ouderengeneeskunde individueel. Maar dit jaar zijn er drie specialisten ouderengeneeskunde gepromoveerd op hartfalen bij verpleeghuisbewoners. Een fantastisch fenomeen dat heeft geleid tot een gezamenlijke bespreking in dit tijdschrift. De drie proefschriften zijn een aanleiding om na te gaan of specialisten ouderengeneeskunde voldoende competent zijn voor de herkenning en behandeling van hartfalen, een aandoening die grote impact heeft op de kwaliteit van leven.

Het uitbrengen van een laatste nummer in een jaar is ook een moment van bezinning. Als redactie zijn we trots op de dit jaar uitgekomen edities en hopen we uiteraard dat u als lezers tevreden bent met de samenstelling van de edities. Het was en is ons streven om wetenschappelijke artikelen, informatieve en opiniërende artikelen af te wisselen. Streven is ook om, zo nodig met ondersteuning vanuit de redactie, jonge artsen en verpleegkundig specialisten de kans te geven om hun ervaringen c.q. onderzoeksresultaten te publiceren.

Maar de redactie zit niet stil. Volgend jaar zullen vaste items vervangen worden door nieuwe initiatieven. De redactiesamenstelling zal ook wijzigen. Zelf neem ik begin 2017 afscheid als hoofdredacteur en de redactie zal uitgebreid worden met nieuwe leden en uiteraard ook een nieuwe hoofdredacteur. Persoonlijk heb ik de vele jaren, eerst als redactielid en later als hoofdredacteur, als zeer leerzaam ervaren. Het was niet altijd makkelijk. De overgang van een papieren naar een digitale versie was een grote verandering, waarvan ik nu denk dat dit een zeer goede ontwikkeling was. Het is goed dat ons tijdschrift voor iedereen te lezen is en ook op een prettige manier op tablet en smartphone. Ik wens mijn opvolger en de redactie vruchtbare jaren. Rest mij om u namens de redactie en mij zelve fijne feestdagen, veel leesplezier en een gezond 2017 toe te wensen.