Uitkomsten na chemotherapie bij ouderen met kanker

Associatie tussen graad ≥3 chemotherapie-gerelateerde bijwerkingen en kwaliteit van leven/fysiek functioneren bij ouderen met kanker

De abstractcommissie heeft op verzoek van de congrescommissie negen abstracts geselecteerd die tijdens het Verenso voorjaarcongres 'Duurzame ouderengeneeskunde' op 1 juni 2023 middels een presentatie gepresenteerd werden. Onderstaande abstract was daar een van.

Introductie

Ouderen hebben een hoger risico op het krijgen van ernstige chemotherapie-gerelateerde bijwerkingen, resulterend in ongeplande ziekenhuisopnames, zorgafhankelijkheid, vroegtijdig staken van de behandeling en hoge zorgkosten. Bijwerkingen hebben mogelijk ook een negatief effect op kwaliteit van leven. Echter is het effect van deze bijwerkingen op kwaliteit van leven en fysiek functioneren van ouderen met kanker niet onderzocht.

Doel van het onderzoek

Het doel van deze studie is om de associatie tussen graad ≥3 chemotherapie-gerelateerde bijwerkingen en kwaliteit van leven/fysiek functioneren 1 jaar na start van de behandeling bij ouderen met kanker te onderzoeken.

Methode

Patiënten van 70 jaar of ouder met een maligniteit, waarbij de intentie was om chemotherapie te starten, werden geïncludeerd in de prospectieve TENT studie. Rond start behandeling en 6 en 12 maanden na start werden vragenlijsten over kwaliteit van leven (EQ-5D) en fysiek functioneren (Katz-ADL en Lawton-IADL) afgenomen. De associatie tussen chemotherapie-gerelateerde bijwerkingen en een samengesteld eindpunt, bestaande uit ofwel een achteruitgang in kwaliteit van leven of fysiek functioneren ofwel sterfte, werd onderzocht met behulp van multivariabele logistische regressie modellen. Alle analyses werden gestratificeerd naar kwetsbaarheid.

Resultaten

We hebben 276 patiënten geïncludeerd, met een mediane leeftijd van 74 jaar, waarvan 71% werd behandeld met curatieve opzet. Gebaseerd op het geriatrisch assessment (GA) werd ruim de helft van de patiënten als kwetsbaar geclassificeerd. Ernstige chemotherapie-gerelateerde bijwerkingen werden gezien in 60% van de kwetsbare en 50% van de niet-kwetsbare patiënten (P=0.011). Tachtig procent van de kwetsbaren en 70% van de niet-kwetsbaren had een verslechterde kwaliteit van leven en fysiek functioneren of was overleden na 1 jaar. Bij kwetsbare patiënten waren ernstige bijwerkingen geassocieerd met het samengestelde eindpunt na 6 maanden (odds ratio (OR) 2.62; 95% confidence interval (CI) 1.14-6.05, p=0.0024) (Figuur 1).

Conclusie

In zowel kwetsbare als niet-kwetsbare patiënten die behandeld worden met chemotherapie heeft het overgrote deel een slechte uitkomst (achteruitgang kwaliteit van leven/fysiek functioneren of sterfte) na 1 jaar. Kwetsbaarheid was niet alleen geassocieerd met een verhoogd risico op ernstige chemotherapie-gerelateerde bijwerkingen, maar het optreden van bijwerkingen in kwetsbare patiënten draagt ook nog bij aan slechte uitkomsten over de tijd. Het GA, GA-gebaseerde interventies en gepersonaliseerde aanpassingen van het behandelplan kunnen een belangrijke rol spelen in de verbetering van uitkomsten en verlaging van zorgkosten.

Auteurs

J.C. (Joosje) Baltussen, arts-onderzoeker geriatrische oncologie, LUMC, afdeling medische Oncologie, Leiden
N.A. de Glas, functie, LUMC, afdeling medische Oncologie, Leiden
Y. van Holstein, functie, LUMC, afdeling Ouderengeneeskunde, Leiden
M. van der Elst, functie, LUMC, afdeling Ouderengeneeskunde, Leiden
S. Trompet, functie, LUMC, afdeling Ouderengeneeskunde, Leiden
A. Uit den Boogaard, functie, LUMC, afdeling Ouderengeneeskunde, Leiden
W. van der Plas-Krijgsman, functie, LUMC, afdeling medische Oncologie, Leiden
G. Labots, functie, Hagaziekenhuis, afdeling Interne Geneeskunde, Leiden
C Holterhues, functie, Hagaziekenhuis, afdeling Interne Geneeskunde, Leiden
J.M. van der Bol, functie, Reinier de Graaf gasthuis, afdeling Geriatrie, Delft
L.H. Mammatas, functie, Reinier de Graaf Gasthuis, afdeling Medische Oncologie, Delft
M. Slingerland, functie, LUMC, afdeling medische Oncologie, Leiden
F. van der Bos, functie, LUMC, afdeling Ouderengeneeskunde, Leiden
S.P. Mooijaart, functie, LUMC, afdeling Ouderengeneeskunde, Leiden
J.E.A. Portielje, functie, LUMC, afdeling medische Oncologie, Leiden

App Icoon