Effect van robot SARA op verpleeghuisbewoners

Hanneke Smaling

Introductie

Signaalgedrag bij verpleeghuisbewoners met dementie komt vaak voor, is belastend voor de omgeving en verlaagt de kwaliteit van leven. Sociale robots, zoals SARA, kunnen zorgmedewerkers ondersteunen door persoonsgerichte activiteiten aan te bieden aan bewoners op momenten van onrust en bij stressopbouw om zo de kwaliteit van leven te verbeteren en signaalgedrag te verminderen.

Doel van het onderzoek

Deze studie onderzocht het effect van robot SARA op de kwaliteit van leven en signaalgedrag in verpleeghuisbewoners met dementie. De ervaring van de bewoners met SARA werd ook in kaart gebracht.

Methode

Deze mixed-methods studie bestond uit een baselineperiode (twee weken), een interventieperiode (inzet SARA; drie weken) en een nameting (twee weken). Met 4 korte vragen werden bewoners geïnterviewd na de interventieperiode en hun ervaring werd vervolgens geanalyseerd met inductieve content analyse. Vragenlijsten over kwaliteit van leven (QUALIDEM, EQ-5D-5L) en signaalgedrag (NPI; inclusief werkdruk) zijn door medewerkers ingevuld na elke periode. Met multi-level modeling vergeleken we de interventie en nameting met de baseline. De data zijn tussen mei en december 2024 verzameld.

Resultaten

Van de 28 deelnemers konden er 16 geïnterviewd worden. De meerderheid was positief over SARA, vooral over de quizzen, spelletjes en muziek. Niet elke bewoner begreep SARA en de interviewvragen altijd. Over het uiterlijk van SARA was men tevreden. Kwantitatieve analyses gaven weinig significante resultaten. SARA lijkt een klein effect te hebben op het verminderen van signaalgedrag (-6,28; 95%CI [-13,99; 1,52]; effectgrootte -0,29] en de daaraan gerelateerde werkdruk (-1,23; 95%CI [-3,86; 1,40]; effectgrootte -0,17). Tegelijkertijd vonden we een licht daling in de algemene kwaliteit van leven (EQ-5D: -0,07; 95%CI [-0,17-0,02; effectgrootte -0,26) en een afname in dimensie zorgrelatie (QUALIDEM interventie: -7,26; 95%CI [-15,11; 0.63]; effectgrootte -0,28. Nameting: -11,61; 95%CI [-19,54; -3,58]; effectgrootte -0,45) .

Conclusie/discussie

Bewoners zijn doorgaans positief over SARA. De gevonden effectgroottes in relatie tot de relatief kleine steekproef, laat zien dat SARA potentie heeft om signaalgedrag bij verpleeghuisbewoners met dementie en de daaraan gerelateerd werkdruk van medewerkers te reduceren. Verder onderzoek met een grotere steekproef is nodig om dit effect te verduidelijken en de mogelijke afname in de zorgrelatie en kwaliteit van leven te ontrafelen.

Auteurs

• Hanneke J.A. Smaling, PhD, associate professor, Leids Universitair Medisch Centrum

• Xu Jingyuan, MSc, onderzoeker, Leids Universitair Medisch Centrum

• Tosca A.B. van Hoorde, MSc, promovenda, Leids Universitair Medisch Centrum

• Prof. Wilco P. Achterberg, MD, PhD, Leids Universitair Medisch Centrum