Emotionele impact van crisisopnames bij dementie

De emotionele impact van crisisopnames van mensen met dementie op formele en informele zorgverleners: een kwalitatieve studie

De abstractcommissie heeft op verzoek van de congrescommissie elf abstracts geselecteerd die tijdens het Verenso voorjaarcongres 'Diversiteit in de ouderengeneeskunde. Zorg voor verschil' op 5 juni 2025 middels een fysieke presentatie gepresenteerd werden. Onderstaand abstract was daar een van.

Introductie

Dementie is een groeiend probleem, waarbij crisisopnames van mensen met dementie een steeds grotere belasting kunnen vormen voor zorgverleners. Deze opnames zijn vaak het gevolg van plotselinge gedragsveranderingen of het wegvallen van de mantelzorger. Er is echter nog weinig bekend over de emotionele impact die een crisisopname met zich meebrengt voor formele en informele zorgverleners.

Doel van het onderzoek

Het doel van deze kwalitatieve studie was het identificeren van emoties die formele en informele zorgverleners ervaren rondom crisisopnames van mensen met dementie, en de factoren die deze emoties beïnvloeden.

Methode

Formele zorgverleners uit verschillende disciplines werden benaderd via e-mail, nieuwsbrieven en gedrukte promotiematerialen in regionale zorgnetwerken, terwijl informele zorgverleners via de formele zorgverleners werden benaderd. Er werden semigestructureerde interviews afgenomen met 16 formele zorgverleners (o.a. huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, wijkverpleegkundigen en casemanagers) en 5 informele zorgverleners van mensen met dementie. De gegevens werden geanalyseerd met behulp van een inductieve thematische analysemethode.

Resultaten

Formele en informele zorgverleners ervaren een breed scala aan emoties tijdens crisisopnames van mensen met dementie. Formele zorgverleners voelen naast tevredenheid, empathie en neutraliteit ook stress en frustratie, terwijl informele zorgverleners naast tevredenheid en empathie vaker te maken hebben met spijt, verdriet, angst en onzekerheid door de ingrijpende veranderingen in de zorgsituatie. Factoren die deze emoties beïnvloeden zijn samen te vatten in vijf thema’s:

  1. Organisatie van de crisiszorg

  2. Uitkomst van de crisis

  3. Houding van de stakeholders

  4. Eigenschappen van de zorgverlener

  5. Situatie van de patiënt

Conclusie

Crisisopnames van mensen met dementie hebben een grote emotionele impact op zowel formele als informele zorgverleners, die voortkomt uit onder andere organisationele, relationele en persoonlijke factoren. Deze bevindingen onderstrepen de behoefte aan gerichte ondersteuning van zorgverleners omtrent de omgang met crisisopnames, op zowel praktisch als sociaal vlak.

Auteurs
  • O. (Oumaima) Boulahfa, MSc, junior-onderzoeker, Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland (UNC-ZH)

  • D. (Dolly) R.E. Haselager, MSc, PhD student, Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland (UNC-ZH)

  • R. (Rosalinde) K.E. Poortvliet, PhD, huisarts en associate professor, Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland (UNC-ZH)

  • J. (Jacobijn) Gussekloo, Prof.dr., hoogleraar eerstelijnsgeneeskunde, Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland (UNC-ZH)

  • D. (Dorien) Oostra, PhD, postdoctoraal onderzoeker, Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland (UNC-ZH)

  • M. (Miriam) L. Haaksma, PhD, assistant professor, Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland (UNC-ZH)