Supervisie als theaterspel
Een kwalitatieve interview studie naar percepties van aios op de rol van de supervisor
De abstractcommissie heeft op verzoek van de congrescommissie elf abstracts geselecteerd die tijdens het Verenso voorjaarcongres 'Diversiteit in de ouderengeneeskunde. Zorg voor verschil' op 5 juni 2025 middels een fysieke presentatie gepresenteerd werden. Onderstaand abstract was daar een van.
Introductie
Superviseren is een essentieel maar complex onderdeel van het werk van medisch specialisten. Toch worden aios ouderengeneeskunde hier nog niet structureel op voorbereid. De relatie tussen supervisant en supervisor speelt een cruciale rol voor zowel de professionele ontwikkeling van artsen als de patiëntveiligheid.1 Deze relatie staat echter onder druk door de dubbele rol van de supervisor: zowel begeleider als beoordelaar.2,3 De Self Presentation Theory van Goffman, die menselijke interactie vergelijkt met scenes uit het theater, biedt inzicht in hoe aios de rol van supervisor zien en zelf willen vormgeven.4
Doel van het onderzoek
Deze studie maakt deel uit van een groter project dat longitudinaal onderzoekt hoe aios zelf leren superviseren. De vraag die wij in dit onderzoek willen beantwoorden is: wat zijn de perspectieven van laatstejaars aios op de rol van de supervisor?
Methode
Veertien aios ouderengeneeskunde hebben een tekening (Rich Picture) gemaakt over een positieve supervisie situatie, gevolgd door een semigestructureerd interview.5 Data is geanalyseerd vanuit een constructivistische benadering met thematische analyse, waarbij inductief is gecodeerd door de lens van de Self Presentation Theory van Goffman.4,6
Voorlopige resultaten
Aios verbeeldden de rol van supervisor aan de hand van drie scenes:
Kopjes koffie zetten: De supervisor creëert verbinding en een veilige omgeving waarin aios kwetsbaarheden durven te delen. Wederzijdse openheid versterkt deze relatie.
Schitteren als een superster: Aios willen opkijken tegen hun supervisor, die zowel in de patiëntenzorg als in de begeleiding excelleert. Supervisoren mogen kwetsbaarheden tonen maar niet te veel, ze mogen hun superster rol niet verliezen.
Plaats maken op het podium: Supervisoren geven aios de ruimte om zelf te dokteren, dit vergroot het zelfvertrouwen van de aios. Supervisoren moeten een balans tussen controleren en loslaten vinden, dit wordt gezien als een uitdaging.
Conclusie/discussie
Aios hebben een supervisor nodig die verschillende rollen kan spelen, daartussen moet de supervisor flexibel kunnen schakelen. Dit onderstreept de complexiteit van supervisie. Aios geven aan dat ze in hun opleiding beter voorbereid willen worden op hoe deze diverse rollen als supervisor vorm te geven.
Auteur
M. (Maite) Portela MD, aioto ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam
A. (Anne) de la Croix PhD, universitair docent, Amsterdam UMC, afdeling onderzoek van onderwijs, Amsterdam
E. (Esther) Helmich MD PhD, specialist ouderengeneeskunde, Amsta, Amsterdam
Prof.dr. M. (Martin) Smalbrugge MD PhD, hoogleraar ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam
J. (Jettie) Vreugdenhil PhD, principal nurse educator, Amsterdam UMC, afdeling onderzoek van onderwijs, Amsterdam
Literatuur
Kilminster S, Cottrell D, Grant J, Jolly B. AMEE Guide No. 27: Effective educational and clinical supervision. Med Teach. 2007;29(1):2-19.
Kilminster SM, Jolly BC. Effective supervision in clinical practice settings: a literature review. Med Educ. 2000;34(10):827-40.
Brand P, Scheele F. Feedback in de medische opleiding. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. 2022;166.
Goffman E. The persentation of self in everyday life: University of Edinburgh Social Sciences Research Centre; 1956.
Bell S, Berg T, Morse S. Rich pictures: Encouraging resilient communities: Routledge; 2016.
Clarke V, Braun V. Thematic analysis: a practical guide. 2021.