Prevalentie van gewrichtsklachten in het verpleeghuis

Shennah Austen

Introductie

Pijn door reumatische en musculoskeletale aandoeningen (RMDs) wordt vaak niet herkend en daardoor onderbehandeld bij verpleeghuisbewoners. In een recent literatuuronderzoek varieerde de prevalentie van musculoskeletale pijn van 0.9-77%. RMD-gerelateerde symptomen zoals gewrichtspijn, -zwelling en -stijfheid verminderen de kwaliteit van leven door toename van angst, agitatie en mobiliteitsbeperkingen. Om behandeling van RMDs te optimaliseren, is het van belang om de omvang en ernst RMD-symptomen nauwkeuriger in kaart te brengen.

Doel

1. het onderzoeken van de prevalentie van pijnlijke en gezwollen gewrichten bij verpleeghuisbewoners en

2. het evalueren van gewrichtspijn en (gewrichts)gezondheid beoordeeld door de onderzoeker en/of verpleeghuisbewoner.

Methoden

Verpleeghuisbewoners werden onderverdeeld in twee groepen: zonder dementie (groep 1; n =50) en met dementie (groep 2; n =50). Er werd een lichamelijk onderzoek verricht om de aanwezigheid van gewrichtspijn en/of (benige of synoviale) zwelling vast te stellen. Groep 1 beantwoorde drie visual analog scale (VAS) vragen over algemene gezondheid (0-100mm; 100mm= uitstekende gezondheid), huidige gewrichtspijn en pijn in de afgelopen week (0-100mm; 100mm= ernstige pijn). Groep 2 beantwoorde één vraag over huidige gewrichtspijn. Indien niet mogelijk, werd de Pain Assessment Checklist for Seniors with Limited Ability to Communicate (PACSLAC) gebruikt (≥4= indicatief voor pijn). De VAS gewrichtsgezondheid werd door de onderzoeker ingevuld (0-100mm; 100mm= uitstekende gewrichtsgezondheid).

Resultaten

De helft van de bewoners had ≥1 pijnlijk gewricht, 95% had ≥1 benige gewrichtszwelling en 10% had ≥1 synoviale gewrichtszwelling. De meeste synoviale zwellingen werden gevonden in groep 1, n =9 versus n =1 (p<.001). De VAS gewrichtspijn was 22.2 ± 29.7mm voor de totale groep. De pijnscores waren hoger in groep 1, 24.3mm (n =50) versus 12.1mm (n =21) (p =0.028). De PACSLAC was 1.5 ± 1.9mm (n =29). Multipele (≥6) benige zwellingen en tenminste één pijnlijk gewricht bij lichamelijk onderzoek waren geassocieerd met hogere pijnscores. De VAS gewrichtsgezondheid was lager in groep 1 (56.4mm versus 72.9mm; p =0.003; totale groep 64.7 ± 20.4mm).

Conclusie

Pijnlijke en gezwollen gewrichten zijn veelvoorkomend bij verpleeghuisbewoners. RMDs zijn een belangrijke bijdragende factor bij chronische pijn en men dient hier dus aandacht aan te besteden bij lichamelijk onderzoek.

Auteurs

• Shennah Austen, MSc, Cicero Zorggroep, Zuid-Limburg

• Annelies E.R.C.H. Boonen, MSc, PhD, School for Public Health and Primary Care (CAPHRI), Maastricht University, Maastricht

• Jos M.G.A. Schols, MSc, PhD, School for Public Health and Primary Care (CAPHRI), Maastricht University, Maastricht

• Marloes G.B. van Onna, MSc, PhD. School for Public Health and Primary Care (CAPHRI), Maastricht University, Maastricht